Test: Zwift virtual cycling, grappige game of perfecte workout?
Als we iets de afgelopen tijd veel hebben gehad is het wel regen. Met een fulltime job ben je gebonden aan de vroege ochtend of de avond. Net op het moment dat je besloten hebt om je te gaan omkleden begint het buiten te gieten. Klinkt het je bekend in de oren? Ik besloot om me eens te wagen aan Zwift, een stuk software dat een soort kruising is tussen een game, een community en een trainingspartner. Is dit misschien een goed alternatief voor dit soort dagen?
Indoor cycling outdone
Games zijn tof, wielrennen is lekker en een beetje socializen op z’n tijd kan geen kwaad. Maar is dit alles echt te combineren in enkel een stuk software? De makers van Zwift hechten erg veel waarde aan de slogan “Cycling is Social”. De mooiste momenten op de fiets deel je immer in veel gevallen met andere rijders om je heen, op plekken die interessant of bijzonder zijn. Ook al ga je alleen op pad dan nog maak je snel contact met andere fietsfanatici op de weg of bij het vaste café op de route voor een tussentijds kopje koffie. Met die gedachte is Zwift eigenlijk ontwikkeld.
Maar natuurlijk draait Zwift ook om je persoonlijke workout. Veel mensen hebben moeite met het saai op een trainer zitten en doelloos fietsen. Zo iemand ben ik zelf ook. Zwift bied je op dit moment twee driedimensionale plaatsen waar je lekker kunt fietsen en waar je een route kunt volgen met verschillende uitdagingen. Vlakke stukken weg, pittige beklimmingen en zo hier en daar ook nog een sprintje. Een smart trainer die dynamisch de weerstand kan aanpassen tijdens het rijden is hierbij eigenlijk wel een must. Naast het rijden van rondes kun je ook verschillende workouts kiezen. Dit zijn workouts gericht op het verbranden van calorieën of het vaststellen en verbeteren van je zogenaamde Functioneel Threshold Power (afgekort FTP, maximale vermogen dat je vast kunt houden voor een uur). Ok, genoeg over wat Zwift wel of niet allemaal kan. Tijd om het gewoon eens te gaan proberen.
Installatie en benodigdheden
Zwift is beschikbaar voor computersystemen op basis van Microsoft Windows en Mac OS X. Fijn om te zien dat je dus niet gebonden bent aan een bepaald type besturingssysteem. Ik heb de software gebruikt op Windows 8.1, Windows 10 en ook op mijn Mac en hierbij totaal geen problemen gehad om alles te installeren en starten. Kudos voor Zwift!
Om gebruik te kunnen maken van een starttrainer is het noodzakelijk om ook een ANT+ dongle beschikbaar te hebben aan je computer of laptop. Je koopt dergelijke dongles voor een paar tientjes al op internet. Zelf heb ik gebruik gemaakt van de ANT+ dongle van 2Moso en deze werkt perfect in combinatie met mijn Tacx Bushido smart trainer.
De installatie van de software zelf is echt een koud kunstje en vereist niet meer dan het downloaden van een installatieprogramma en een beetje geduld. Tijdens de installatie kun je direct een account aanmaken als je helemaal nieuw bent. Je kunt Zwift gedurende 14 dagen of 50 gereden kilometers gratis gebruiken door middel van een zogenaamd trial account. Na deze periode blijft je account en resultaten bewaard en kun je kiezen of je betaald gebruik wilt blijven maken van de dienst. Dit kost je per maand $10 (omgerekend €9,10). Dit kun je overigens ook gewoon een paar weken later pas doen.
De Zwift software is geïnstalleerd, het account is aangemaakt en de trainer staat klaar. Tijd om Zwift te starten en zien wat voor moois ze ervan hebben gemaakt.
Verbinden van je trainer en sensoren
Na het starten van Zwift en het aanmelden met je vers aangemaakte account is de volgende stap het zoeken en koppelen van je trainer en accessoires. In mijn geval kies ik ervoor om eerst te zoeken naar een Controllable trainer. Binnen een seconde zie ik mijn Tacx Bushido verschijnen als ANT+ Trainer 4592 en kies ik hetzelfde apparaat ook als Power Source en Cadence. Als laatste apparaat voeg ik mijn Wahoo Tickr X hartslagmeter toe. Het koppelen werkt snel en eenvoudig en de apparaten worden ook na het eenmalig instellen iedere keer moeiteloos door Zwift herkend. Twijfel je of jouw trainer en accessoires geschikt zijn voor Zwift? Check dan de lijst met Zwift ondersteunde apparaten.
Met mijn trainer en hartslagmeter gekoppeld aan Zwift ben ik klaar om te kunnen fietsen. Maar voordat ik het virtuele asfalt op ga wil ik eerst nog even mijn virtuele personage aanpassen. Zeg nu zelf, het is toch altijd leuk om je een beetje te onderscheiden van de rest?
Mijn virtuele ‘ik’ op Zwift
Niets is zo leuk als het kunnen samenstellen van je eigen virtuele persoon met de bijbehorende gear. Zwift maakt dit op verschillende vlakken mogelijk en ik verwacht dat hier in de toekomst alleen maar meer opties bijkomen. Op dit moment kun je kiezen uit verschillende jerseys, fietsen, de kleur van je frame en verschillende wielsets. Ook is het mogelijk om je rijder uit te rusten met een helm, zonnebril, wel of geen haar, handschoenen en sokken. Dit laatste is overigens alleen een kwestie van wel of niet gebruiken, maar hier verwacht ik dus op een gegeven moment ook keuzes in.
Standaard heb je de keuze uit een aantal jerseys en fietsen, maar dit is in het begin redelijk beperkt. Door middel van kilometers vreten, speciale promotiecodes en geadverteerde evenementen kun je hier uitbreidingen in krijgen. Mijn eerste fiets op Zwift was voorzien van 32mm carbon wielen en toevallig speelde ik tijdens mijn rit van gister ineens een nieuwe set vrij. Door het behalen van level 4 (gereden afstand) kreeg ik de mogelijkheid om 50mm carbon wielen te kiezen. Gaaf toch?
Zoals je op de bovenstaande twee afbeeldingen kunt zien is er ook verschil in het soort fiets dat je rijdt. Ik kan nu kiezen uit de standaard Zwift racefiets, een Pinarello Dogma 65.1 en de Zwift TT tijdrit fiets. Ga je echt hardcore aan de bak, dan rijd je keihard zonder helm, bril, haar, handschoenen en sokken. Dit is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. Anyway, genoeg geknutsel aan de virtuele ‘ik’, we gaan een workout kiezen.
Gewoon een rondje een heuse workout?
Op dit moment bied Zwift je een tweetal plekken waar je virtueel kunt fietsen. De eerste plek is het tropische eiland Watopia en de tweede is het Amerikaanse Richmond. Watopia is eigenlijk een hele relaxte omgeving voorzien van prachtige natuur, onderwater tunnels, bergen en bruggen. Je kunt tijdens je rit op het eiland kiezen welke kant je op gaat om zo je route te bepalen. De verschillende routes door Richmond zijn compleet anders en bestaan vooral uit stadselementen zoals: gebouwen, rotondes en viaducten. Hier kun je overigens wel de officiële 2015 UCI World Course route rijden, inclusief de klim op de kasseienstrook (ouch!).
Het enige dat ik op dit moment jammer vind is dat je niet kunt kiezen waar je wilt rijden. Op onderstaande afbeelding zie je een kalender waarop aangegeven wordt op welke dagen je welke locatie rijd. Dit is vooral gedaan om te zorgen dat je lekkere volle sessies hebt met andere echte rijders. Tijdens het begin van de beta-periode werd er namelijk gebruik gemaakt van zogenaamde AI-rijders (bots). Dit is denk ik nog een kwestie van tijd voordat je zelf kunt gaan kiezen.
Je kunt een voorkeur opgeven voor wat voor soort route je wilt rijden als je gewoon lekker wilt toeren (Just Ride). Geef je voorkeur voor de route aan in de vorm van: vlak, heuvelachtig, meerijden met mensen om je heen of de verrassingsfunctie.
Wil je een iets serieuzere workout dan heeft Zwift sinds kort een aantal zeer goede opties. Je kunt je richten op het vaststellen en verbeteren van je FTP, calorieën verbranden, voorbereiden op een wedstrijd of een compleet winterplan. De workouts zijn soms gericht op een enkele inspanning, zoals een 20 minuten sessie of een uur, maar er zijn er ook die je helpen om je prestaties gedurende enkele weken te verbeteren. Het aanbod is zeer uitgebreid en overigens niet alleen verzonnen door Zwift. Je kunt ook je eigen workouts samenstellen en bewaren voor de volgende keer.
Tijd voor een virtuele rit!
Daar sta je dan. Je zelfgekozen fiets in de juiste kleur, je helm op (virtual safety first), je sokken opgehesen en klaar voor de start. Je virtuele gedaante staat keurig met één been op de grond en als je begint te trappen hoor je zijn/haar voeten in de pedalen klikken. Leuk dit soort details, daar houd ik van. Tijdens het rijden merk je heel goed dat er veel factoren zijn die de weerstand van de trainer beïnvloeden. Zo maakt het verschil of je een heuvel op rijdt of af, je achter iemand aan het slipstreamen bent en of de ondergrond bestaat uit asfalt of kasseien. Dit maakt het meer dan zomaar een beetje trappen op je hometrainer. Meer dan gewoon een spelletje. Vooral het slipstreamen is erg handig, want hiermee kun je net als in het echt energie besparen tijdens het rijden.
Gedurende de route krijg je de mogelijkheid om te wisselen van richting. Dit kan niet overal maar alleen op vastgestelde kruisingen. Door op je toetsenbord de pijltjestoetsen te gebruiken of de speciale knoppen in de mobiele Zwift app kun je kiezen waar je heen wilt. Dit vind ik vooral erg prettig bij Watopia, waar de ene route zo’n 10km redelijk vlak is, terwijl de andere route na 4 kilometer al voorzien is van een pittige lange klim. Om even lekker warm te rijden is het dan prettiger om eerst een keertje af te slaan en de volgende ronde de andere kant met de klim te pakken. Over klimmen gesproken, in de UCI route van Richmond heb je een drietal langere beklimmingen zitten. Leuk voor zo erbij, maar als je echt wilt trainen voor de Mont Ventoux of Alpe d’Hues dan heb je eigenlijk geen hele lange beklimmingen tot je beschikking. Ik verwacht dat Zwift hier nog wel een keer verandering in gaat brengen, want vanuit de Community is er erg veel vraag naar.
Zowel Watopia als Richmond vind ik erg prettig om te rijden. Watopia is wat vrolijker en tropisch, terwijl Richmond wat echter aanvoelt door het stratenparcours. Ook de verschillende andere rijders om je heen maakt het erg leuk, want zo nu en dan kun je mooi aanhaken bij een groepje landgenoten of totaal onbekenden en zo de nodige kilometers gezamenlijk rijden. Dit is precies het sociale element dat Zwift wilde bereiken. Er worden groepsritten georganiseerd en mensen voegen elkaar toe om zo een rit te kunnen plannen. Maar ook simpele dingen als de zogenaamde “Ride On!”, een virtueel duimpje dat je een andere rijder kunt geven tijdens het rijden. Heb je genoten van een rit met andere mensen dan stuur je even bedankje via een groepsbericht en zien andere Zwifters je boodschap op het beeldscherm.
Als je klaar bent met je rit kun je hem ook direct uploaden naar Strava. De routes die je rijdt zijn namelijk ook bestaande segmenten op Strava. Zo kun je je eigen prestaties overzichtelijk zien maar ook die van andere rijders op die route. Tijdens de rit zelf kun je van je mederijders alleen zien wat de vermogen/gewichtsverhouding is op dat moment onder de naam van de rijder. Je kunt overigens ook speciale achievements binnen slepen wanneer je bepaalde doelen haalt tijdens het rijden, waaronder die voor het vermogen dat je levert of de snelheid die je haalt. Ik scoorde er tijdens mijn laatste rit weer één, omdat ik op dat moment 10 seconden lang boven de 500 Watt vermogen haalde. Blijft leuk en heel stiekem ga je er soms ook een beetje op jagen (nog 15 te gaan).
Zwift Mobile Link
Een toetsenbord op je stuur is niet handig. Wat wel handig is, is de app die Zwift heeft ontwikkeld om bepaalde acties tijdens het rijden uit te kunnen voeren. Enerzijds biedt Zwift Mobile Link je een dashboard met informatie zoals je gereden afstand, vermogen, hartslag en tijd. Op het tweede scherm zitten allerlei sneltoetsen voor acties in Zwift. Door middel van grote buttons kun je eenvoudig kreten loslaten als “Ride On”, “Hammer Time”, “Nice” en “I’m Toast”. Ook het bedienen van de cameraposities en het maken van een screenshot behoort tot de mogelijkheden. 
Wanneer Zwift Link detecteert dat je op je computer aangemeld bent op Zwift dan ziet de inhoud van de app eruit zoals hierboven. De app biedt functies die interessant zijn voor tijdens je rit. Zit je echter keihard op de bank te chillen, dan werkt de app nog steeds. De inhoud is alleen anders en meer gericht op naslag. De app ondersteunt ook het sturen van push-berichten. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat je een bericht wilt ontvangen als één van je vrienden online komt op Zwift.
Om gebruik te maken van Zwift Link is het wel noodzakelijk dat je smartphone zich in hetzelfde netwerk bevindt als de computer of laptop waar Zwift opgestart is. De app is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.
Gewoon een game of een serieuze workout?
Ik heb een aantal maal de Just Ride workout genomen met verschillende routes. Het is voor mij een hele fijne manier om toch te kunnen rijden ondanks alle invloeden die de planning in de war kunnen gooien. Soms heb ik maar net een ruim half uur tijd om te fietsen en dan blijf je al snel binnen. Nu slinger ik toch nog even Zwift aan en doe twee rondjes over het eiland. Daarnaast ben ik iemand die alleen lekker kan rijden als er ook vooruitgang is.
Op een fiets in de sportschool vind ik oersaai, want na dat half uur heb je voor je gevoel nog geen meter gereden. Zwift vind ik op dit vlak veel meer voldoening geven, want je verplaatst je tijdens het rijden. Na het verstrijken van de proefperiode heb ik dan ook direct mijn account verlengd.
De workout modes zijn ook erg goed opgezet en er is altijd wel iets dat aansluit bij jou persoonlijke doelen. Tijdens het rijden wordt je ook op de hoogte gehouden van hoe je het doet en of je in de juiste zone/tempo zit. Ook voor de serieuze rijder die meer wil dan gewoon een beetje toeren is Zwift dus erg geschikt. Je kun rijders die bezig zijn met een workout herkennen tijdens je rit. Ze zijn voorzien van een soort head up display voor zijn/haar fiets waarop je het wattage kunt aflezen. Het game element van Zwift zie ik hoofdzakelijk in het behalen van de verschillende achievements en het kunnen aanpassen van je rijder en fiets. Dit is eigenlijk niet anders dan bij een race-game.
Het sociale aspect aan Zwift is geniaal en echt leuk. Een duimpje tijdens het rijden, of even een handje opsteken als je passeert. Maar ook op een zondagochtend een groepsrit met Laurens ten Dam of met een vriend of vriendin die vanuit huis meedoet. Het kan allemaal en is eigenlijk niets anders dan wat je buiten zou doen als het lekker weer was met vrienden of je club. Wat ook leuk is om te zien is dat mensen elkaar helpen met vragen of tips.
Zwift is wat mij betreft geen vervanger van een lekker stuk toeren in de buitenlucht, maar wel een prima oplossing voor die momenten dat je niet naar buiten kunt. Het is meer dan gewoon een spelletje; het is een heuse workout. Om je nog iets te laten zien van Watopia en Richmond kun je hieronder nog een aantal afbeeldingen vinden die ik tijdens verschillende ritten heb gemaakt.
